Periodontologia

PARODONTOZA

PRZYCZYNY

Parodontoza powstaje w wyniku długotrwałego procesu zapalnego wywołanego przez drobnoustroje chorobotwórcze, które w naturalny sposób gromadzą się w miejscu zetknięcia dziąseł z zębami. Osad (zwany fachowo płytką nazębną) zawiera przede wszystkim florę bakteryjną i resztki pokarmu. Jeżeli nie jest regularnie usuwany, szybko zmienia się w kamień nazębny. Kamień najpierw twardnieje (mineralizuje się) przy krawędzi dziąsła, a później „schodzi" coraz bliżej korzenia, wbijając się pod tkankę miękką. Nieustannie drażni dziąsła, powodując obrzęk i ból. Z czasem coraz bardziej uciska miękką tkankę dziąsła, a ona obkurcza się, cofając przed kamieniem. Jeżeli ten proces nie zostanie w porę zahamowany, tkanki mocujące zęby w kości szczęki (tj. ozębna wraz z więzadłami przyzębnymi i kością wyrostka zębodołowego) ulegną uszkodzeniu, a potem zniszczeniu. Odsłonią się szyjki zębowe (ten etap łatwo rozpoznać, ponieważ odkryte szyjki są bardzo wrażliwe na zmiany temperatury, a także na słodkie albo kwaśne pokarmy). Zęby są wtedy dość luźno osadzone w szczęce i mogą wypadać.

LECZENIE

Leczenie paradontozy ma różny przebieg w zależności od stanu zaawansowania tej choroby dziąseł.

USUWANIE KAMIENIA

ednym z pierwszych zabiegów podczas leczenia paradontozy jest skaling zębów – usuwanie kamienia nazębnego w gabinecie dentystycznym . Jeśli paradontoza jest zaawansowana, należy oczyścić korzenie zębów ze złogów, które na nich się nagromadziły. Wydzielane przez bakterie toksyny powodują odchodzenie dziąseł od zębów i ich korzeni. W ten sposób kieszonki dziąsłowe ulegają znacznemu pogłębieniu – stanowią idealne schronienie niezagrożone atakiem szczoteczki do zębów, bakterie mogą się tam szybko rozwijać i atakować dalsze tkanki przyzębia. Zabieg oczyszczania korzeni zębów nazywa się kiretaż .

SZYNOWANIE ZĘBÓW

– polega na połączeniu na czas leczenia choroby dziąseł wszystkich zębów sztywną szyną. Dzięki temu zęby będą się mniej chwiały. Niezmienna pozycja korzeni ułatwi ich połączenie z ozębną (ponowne przyrośniecie do kości).

CHIRURGICZNA ODBUDOWA KOŚCI

– w bardzo ciężkich przypadkach kość wokół korzeni zębów może ulec znacznemu zanikowi. Bez interwencji chirurgicznej szanse utrzymania zębów spadają praktycznie do zera. Brak kostny uzupełnia się odpowiednim biokompatybilnym materiałem – stymuluje on kość do wzrostu i z czasem zostaje przez nią zastąpiony.

Faza podtrzymująca (recall)

Faza podtrzymująca (recall) – pozwala na utrwalenie uzyskanej poprawy i nie dopuszcza do nawrotu procesu zapalnego. Konieczność systematycznych kontroli uwarunkowana jest przewlekłym przebiegiem chorób przyzębia i waha się od 3 do 4 miesięcy. Kontrola obejmuje: stan dziąseł, krwawienia i głębokość kieszeni, warunki zgryzowe, ubytki próchnicowe oraz co 2 – lata zdjęcie panoramiczne. Odstęp między wizytami higienicznymi jest określany indywidualnie. Systematyczność to nie tylko okresowe kontrole, ale także przestrzeganie przez Pacjenta zaleceń profilaktycznych i leczniczych w domu. Istnieje konieczność utrzymania reżimu higieny jamy ustnej przez Pacjenta, bo tylko to warunkuje skuteczność przeprowadzonego leczenia. Domowe zabiegi higieniczne stanowią czynnik decydujący o trwałym powodzeniu leczenia.

PARADONTOZA jest chorobą podstępną.....

Większość pacjentów zna ukryte niebezpieczeństwa związane z paradontozą, czasem określaną jako zapalenie przyzębia, gingivitis (we wczesnych jej formach), periodontitis czy pyorrhea (dawna nazwa). Wiemy, że można z jej powodu utracić zęby. Stanowi ona główną przyczynę utraty zębów u dorosłych. Nie wszyscy natomiast wiedzą, że paradontoza może powodować inne choroby.

Jakkolwiek do rozwoju paradontozy przyczynia się wiele czynników, podstawowym jest osad - lepka powłoka, która przylega do zębów i zawiera miliony bakterii. Bakterie te produkują substancje, które podrażniają dziąsła, doprowadzając do odsunięcia się ich od zębów. W konsekwencji prowadzi to do zniszczenia kości szczękowej, do której przyczepione są nasze zęby, powodując w konsekwencji ich utratę.

Pacjent jest nierzadko nieświadomy tego stanu, jako że jest to proces bezbolesny zanim dojdzie do zaawansowanego rozwoju choroby. Z doświadczenia w pracy w klinice "Kurek" wnioskuję, że zaawansowana paradontoza jest bardzo rozpowszechniona w środowisku polonijnym. Jeśli diagnoza zostanie wystawiona wystarczająco wcześnie, istnieje wiele sposobów kontrolowania procesu chorobowego i utrzymania uzębienia przez całe życie. Zauważyłem, że niektórzy pacjenci niechętnie odnoszą się do leczenia periodontycznego, nawet gdy zostali poinformowani, że cierpią na paradontozę. Być może ma to się dlatego, bo nie odczuwają bólu, myślą, że przeżyją ten problem w jakiś sposób, albo też zakładają, że jest już dla nich za późno na pomoc. Tymczasem statystyki brzmią alarmistycznie. Badanie opublikowane w "Journal of Periodontology" informuje, że jedna na trzy osoby w wieku ponad 30 lat cierpi na jakąś formę paradontozy. Kiedy nic nie boli

Do najczęstszych sygnałów ostrzegawczych czy symptomów, które osoba z paradontozą może zauważyć należą: krwawiące dziąsła, zwłaszcza podczas mycia, odstępy powstające pomiędzy zębami, dziąsła napuchnięte lub nadwrażliwe, opadające (odstające od zębów), utrzymujący się nieprzyjemny oddech, wydzielina ropna pomiędzy zębami i dziąsłami, zmiana w ustawieniu zębów podczas gryzienia, zęby sprawiające wrażenie bardziej luźnych.

Niestety, pacjent może cierpieć na paradontozę i nie przejawiać żadnego z powyższych objawów. Może się o tym dowiedzieć tylko podczas rutynowej kontroli dentystycznej. Dlatego tak ważne jest dokonanie przez dentystę przeglądu pod kątem paradontozy. Paradontoza jest chroniczną infekcją bakteryjną, która rozwija się nie tylko w dziąsłach, ale również w kości wspierającej uzębienie. Nie leczona, powoduje zniszczenie włókien podtrzymujących kości. Jeśli natomiast choroba jest zdiagnozowana we wczesnych stadiach, możliwe jest leczenie przy pomocy czyszczenia usuwającego kamień nazębny i płytkę nazębną poniżej poziomu dziąseł. Jeśli płytka nazębna nie jest usuwana codziennie przez szczotkowanie i oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych nitką dentystyczną, twardnieje tworząc kamień, określany jako calculus. Pozbycie tego ostatniego możliwe jest jedynie podczas czyszczenia profesjonalnego w gabinecie dentystycznym. Jeśli kamienista warstwa osadza się poniżej poziomu dziąseł dokoła korzenia zęba, zwięsza ryzyko paradontozy. Jakkolwiek płytka nazębna jest podstawową przyczyną rozwoju paradontozy, to nie jest jedyną. Do innych należą: stosowanie nikotyny, zmiany hormonalne następujące w różnych okresach życia, stres, niektóre leki, choroby systemowe takie jak cukrzyca, niedożywienie, a także zwyczaje takie jak zaciskanie czy zgrzytanie zębami.

Do niedawna stomatolodzy informowali swoich pacjentów o tym, że jeśli ich sytuacja nie ulegnie poprawie, mogą utracić zęby. Instruowaliśmy pacjentów jak schorzenie leczyć, jak mu zapobiec, jak kontrolować rozwój choroby i informowaliśmy o czynnikach wpływających na jej nasilenie. Pouczaliśmy także o niektórych medycznych warunkach, które mogą zmienić ich sytuację periodontyczną. Natomiast obecnie posiadamy więcej krytycznych danych, o których możemy informować pacjentów.

W ciągu ostatnich kilku lat badania dowiodły, że choroba periodontyczna może przyczynić się albo podwyższyć ryzyko zachorowania na kilkunaście zagrażających życiu chorób. Dlatego też stanowi ona istotne ryzyko zdrowotne dla milionów ludzi. Zakaźne bakterie zlokalizowane w jamie ustnej mogą przedostać się do krwioobiegu i dotrzeć do głównych organów. Poniżej opisuję pokrótce choroby, które paradontoza może powodować.

Przestać palić

Ostatnie badania wskazują, że palenie odpowiada za ponad połowę przypadków paradontozy u dorosłych w Stanach Zjednoczonych. Studium opublikowane w maju 2000 roku w "Journal of Periodontology" dowodzi, że obecni palacze narażeni są ponad

Czterokrotnie

Bardziej niż ludzie, którzy nigdy nie palili na zaawansowane stadia rozwoju paradontozy. Jakkolwiek, po 11 latach od zaprzestania palenia ryzyko zachorowania na paradontozę nie różniło się statystycznie od tych, którzy papierosa nigdy nie mieli w ustach.

Jeść zdrowo

Żywność z niską zawartością środków odżywczych może utrudnić zwalczanie infekcji takich jak paradontoza. Według badania opublikowanego w lipcowym wydaniu 2000 roku "Journal of Periodontology" mężczyźni i kobiety, których dzienna dawka wapnia była mniejsza niż 500 miligramów, albo około połowy rekomendowanej ilości dietetycznej, byli niemal podwójnie podatni na choroby przyzębia.

Zredukować stres

Albo radź sobie z nim w sposób racjonalny. Utrudnia on walkę organizmu z infekcją. W rzeczywistości duże kłopoty finansowe i słabe umiejętności radzenia sobie z nimi powodują podwójny wzrost ryzyka choroby dziąseł, informuje badanie opublikowane w lipcowej edycji "Journal of Periodontology". Jakkolwiek ci, którzy radzili sobie ze stresem natury finansowej w praktyczny sposób, koncentrując się na rozwiązaniu problemów, a nie unikając ich, nie mieli podwyższonego ryzyka zachorowania na paradontozę w porównaniu do pacjentów nie posiadających problemów finansowych.

"Rozmawiam z moimi pacjentami o czynnikach ryzyka w przypadku paradontozy. Niejednokrotnie nie uświadamiają sobie, że jakkolwiek konsekwencje złych nawyków mogą ujawnic się dopiero po pięćdziesiątce czy po sześćdziesiątym roku życia, to paradontoza i utrata zębów może stanowić poważne zagrożenie dla trzydziestolatków i czterdziestolatków"

J.Kurek-lekarz-dentysta-240,Av.W.Churchill-Bruksela Tel: 023461144